100 ปี กุหลาบ สายประดิษฐ์ อุดมการณ์ไม่มีวันตาย
“100 ปี กุหลาบ สายประดิษฐ์ อุดมการณ์ไม่มีวันตาย” จัดพิมพ์โดยสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย เพื่อร่วมเฉลิมฉลอง 100 ปี ชาตกาลของกุหลาบ สายประดิษฐ์ หรือศรีบูรพา อีกทั้งในโอกาสที่ยูเนสโก ประกาศยกย่องให้ กุหลาบ สายประดิษฐ์ เป็นบุคคลสำคัญของโลก และกำหนดให้ปี 2548 เป็นปีแห่งการเฉลิมบุคคลที่ได้รับการยกย่อง
สมาคมนักข่าวปรารถนาให้อุดมการณ์ของนักหนังสือพิมพ์ผู้ยิ่งใหญ่ เช่น ท่านกุหลาบ สายประดิษฐ์ ได้รับการสืบทอดจากคนรุ่นหนึ่งไปสู่อีกรุนหนึ่ง เพื่อให้อุดมการณ์ของนักหนังสือพิมพ์ต้นแบบไม่จางหายไปจากใจคน ยิ่งในยุคทุนนิยมครอบงำสื่อ เงินตรากลายเป็นพระเจ้าองค์ใหม่อุดมการณ์ถูกเก็บใส่ลิ้นชัก ทุกวันนี้ หนังสือพิมพ์ยิงหาชื่อเสียงและเงินทอง ราวกับนายหน้า หรือนักการเมือง
หนังสือ 100 ปี กุหลาบ สายประดิษฐ์ อุดมการณ์ไม่มีวันตาย เพียงต้องการจุดประกายให้สื่อมวลชนในยุค “ แดกด่วน” กลับมาตั้งคำถามกับ ตนเองว่า “คุณยังสบายดีหรือ และครั้งสุดท้ายที่คุณต้องเลือกระหว่างผลประโยชน์ส่วนตัวกับอุดมการณ์ คุณเลือกอะไร? ”
เนื้อหาในหนังสือเล่มเล็ก ๆ นี้แบ่งเป็น 5 ภาคด้วยกัน ประกอบด้วย
ภาคแรก ประวัติของ กุหลาบ สายประดิษฐ์
ภาคสอง คมอุดมการณ์ สุภาพบุรุษนักหนังสือพิมพ์ ตัวอย่าง สาระสำคัญของเนื้อหาตอนหนึ่งว่า "...ถ้ารับบาลไม่ชอบให้ใครพูดถึงรับบาลในสิ่งที่ไม่ดี รัฐบาลก็จะต้องไม่ทำในสิ่งนั้น รัฐบาลต้องแก้การกระทำของรัฐบาล ไม่ใช่มาเรียกร้องให้เราแก้การเขียนหนังสือของเราที่เขียนตามความเป็นจริง"
ภาคสาม สัมผัส "กุหลาบ สายประดิษฐ์" โดย สัมผัส พึ่งประดิษฐ์ นักหนังสือพิมพ์ที่มีชีวิตร่วมสมัยกับ "กุหลาบ สายประดิษฐ์" เล่าถึงช่วงเวลาที่ติดคุกกับสุภาพบุรุษนักหนังสือพิมพ์
ภาคสี่ เมื่อหนังสือพิมพ์ร่วมสมัยเขียนถึงศรีบูรพา "แด่คุณ กุหลาบ สายประดิษฐ์ ผู้ต่อสู้เพื่อเอกราชประชาธิปไตย จากเพื่อนนักหนังสือพิมพ์"
ภาคห้า รางวัลเชิดชูเกียติ 100 ปี ศรีบูรพา 3 สาขา
หนังสือเล่มนีีได้เปิดตัวไปเมื่อวันที่ 10 พฤศจิกายน 2548 อันเป็นวาระโอกาสที่สมาคมนักข่าวฯจัดงานรำลึก 100 ปี กุหลาบ สายประดิษฐ์ และที่สำคัญ คุณลุงสัมผัส พึ่งประดิษฐ์ เล่าว่า วันที่ 10 พฤศจิกายน 2495 เป็นวันสิ้นอิสรภาพของกุหลาบสายประดิษฐ์ เนื่องจากเผด็จการทหารจับท่าน กุหลาบกักขังในข้อหากบฏสันติภาพ
"ศักดิชัย บำรุงพงศ์ มองอุดมการณ์ในแง่ชีวิตนักหนังสือพิมพ์ ของกุหลาบ สายประดิษฐ์ อย่างเด่นชัด ผมเห็นว่า ท่านเป็นนักหนังสือพิมพ์จริง ๆ ไม่มีอาชีพอื่น นอกจากการประพันธ์ เพราะสมัยนั้นนักหนังสือพิมพ์กับนักประพันธ์อยู่ในคนคนเดียวกัน ข้อเขียนของกุหลาบจึงไม่มีวันตาย ท่านเขียนหนังสือทุกอย่างในหนังสือพิมพ์ เช่น คอลัมน์ผู้หญิง แต่งกลอน หรือในนวนิยายแทบทุกเรื่องที่ท่านเขียน เนื่องจากท่านยึดถือมาตรฐานชีวิตในการปฏิบัติต่อบุคคลทั้งหลายด้วยความสุภาพ บุรุษ
อุดมการณ์ที่โดดเด่นมากคือ การต่อสู้กับยุคเผด็จการทหารทั้ง ๆ ที่มีความสุ่มเสี่ยงอย่างมากนับตั้งแต่ก่อนการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ชีวิตท่านผ่านการสุ่มเสี่ยงมาตลอด เมื่อเปลี่ยนแปลงการปกครองแล้ว ท่านกุหลาบมีส่วนสำคัญมากในการพัฒนาประชาธิปไตยในยุคสมัยของท่าน การทำให้ฝ่ายค้านหรือนักหนังสือพิมพ์เงียบเสียงมีความน่ากลัวมาก การแทรกแซงทำได้โดยไม่ต้องบอกกล่าว ใช้อำนาจทำกันดื้อ ๆ เช่น สั่งปิดหนังสือพิมพ์ ใช้โซ่ล่ามแท่นพิมพ์ต่าง ๆ นานา แต่ช่วงหลังการแทรกแซงสื่อมักใช้วิธีที่ซ่อนเร้นมากกว่าในอดีตมาก ท่านกุหลาบและนักหนังสือพิมพ์ในสมัยก่อนจึงมีความเสี่ยงอยู่ตลอดเวลา ที่เกิดกบฏแทบทุกครั้ง ต้องมีการจับกุมนักหนังสือพิมพ์เพื่อจะทำให้เห็นว่าเป็นกระบวนการที่ใหญ่
อุมดมการณ์ของท่านกุหลาบที่นักข่าวรุ่นหลังควรเอาเยี่ยงอย่างก็คือ การไม่ยอมก้มหัวให้กับเผด็จการหรือรับบาลใด ๆ ที่ใช้อำนาจไม่ชอบ เรียกง่าย ๆ คุณกุหลาบ ยอมอดอย่างเสือ และยึดมั่นในอุดมการณ์และเสรีภาพมาก แม้กระทั่งบางอย่างที่รู้ว่าสู้ไม่ได้ หรือเรียกได้ว่าเป็นการรบที่ไม่มีวันชนะเลย ท่านกุหลาบก็ไม่ยอม นอกจากนี้ ท่านกุหลาบยังมีความตั้งใจและขยันในการทำงานมาก เช่นเดียวกับการขยันอ่านหนังสือ เมื่อสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย จัดทำหนังสือ “ 100 ปี กุหลาบ สายประดิษฐ์ อุดมการณ์ไม่มีวันตาย” ผมจึงของแสดงความยินดี"
หนังสือเล่มนี้จะสำเร็จไปมิได้ ถ้ามิได้รับความช่วยเหลือและเกื้อกูลจากคุณลุงสัมผัส พึ่งประดิษฐ์ คุณชมัยภร แสงกระจ่าง คุณชาติ สวัสดิ์ศรี และคณะจัดงาน 100 ปี ศรีบูรพา (กุหลาบ สายประดิษฐ์) ซึ่งคอยให้คำแนะนำ พร้อมสนับสนุนหนังสือข้อมูล รูปภาพประวัติศาสตร์ และที่สำคัญคือ คุณลุง คุณน้า และคุณพี่ทั้งหลาย ได้มอบกำลังใจให้แก่คณะทำงานสมาคมนักข่าวฯด้วยดีตลอดมา ขอบคุณ คุณปรีดา เตียสุวรรณ ประธานกรรมการ บริษัทแพรนด้า จิวเวลลี่ จำกัด(มหาชน) ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการจัดพิมพ์หนังสือเล่มนี้
#
สามารถศึกษาข้อมูลหนังสื่อเล่มนี้ได้ที่ ห้องสมุดสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย
เปิดทำการ วันจันทร์-ศุกร์ เวลา 10.00-18.00 น.
538/1 ถ.สามเสน ดุสิต กรุงเทพฯ 10300
โทร 0-2668-9422