"ถ้ำหลวง" ปรากฎการณ์คนลุ้นหน้าจอ เผยประชาชนส่งข้อความผ่านสื่อออนไลน์ตั้งแต่เกิดเหตุจนถึงภารกิจสำเร็จมากถึง 269 ล้านครั้ง

ผศ.พิจิตรา สึคาโมโต้ หัวหน้าภาควิชาวารสารสนเทศ คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เปิดเผยผ่านเพจจุลสารราชดำเนินถึงภาพรวมการสืบค้นฐานข้อมูลในสื่อสังคมออนไลน์เกี่ยวกับปรากฏการณ์ถ้ำหลวงตั้งแต่เริ่มปฏิบัติการค้นหาจนถึงเสร็จสิ้นภารกิจการช่วยเหลือระหว่างวันที่ 24 มิ.ย.-17ก.ค. พบว่ามีข้อความผ่านสื่อสังคมออนไลน์ประมาณ 921,294 ข้อความ มีEngagement ประมาณ 269 ล้าน Engagement ซึ่งทวิตเตอร์เป็นสื่อสังคมออนไลน์ที่มีผู้ใช้ส่งข้อความมากที่สุด

ทั้งนี้ ช่วงที่พีคสุด คือ วันที่ 3 ก.ค. ซึ่งเป็นวันที่เจ้าหน้าที่ค้นพบผู้ประสบภัยทั้ง 13 คน แต่เมื่อเจ้าหน้าที่เริ่มปฏิบัติการนำผู้ประสบภัยออกจากถ้ำระหว่างวันที่ 8-10 ก.ค. พบว่ามีตัวเลขที่ตกลงมาพาสมควร คือ มีข้อความประมาณ 5- 6 หมื่นข้อความ ทั้งหมดทำให้วิเคราะห์ได้ว่ามีผู้ใช้สื่อสังคมออนไลน์ในการติดตามข่าวสารดังกล่าวเป็นจำนวนมาก ส่วนหนึ่งเพราะเป็นข่าวที่มีผลในความรู้สึกของบุคคลพอสมควร และ มีความซับซ้อนในหลายแง่มุม โดยเฉพาะการให้ความสนใจและต้องการรู้ว่าจะพบตัวผู้ประสบภัยหรือไม่และจะนำตัวผู้ประสบภัยออกมาได้อย่างไร

ผศ.พิจิตรา กล่าวว่า สาเหตุที่ตัวเลขในสื่อสังคมออนไลน์ในวันที่พบผู้ประสบภัยสูงกว่าในระหว่างที่เจ้าหน้าที่ปฏิบัติการนำตัวผู้ประสบภัยออกมา คิดว่าข่าวที่เกิดขึ้นมีลักษณะ reality เพราะผู้ติดตามข่าวมาตลอดก็อยากรู้ว่าจะเจอผู้ประสบภัย ขณะที่ การนำผู้ประสบภัยออกมา เป็นลักษณะที่ว่าสถานการณ์ได้คลี่คลายไปแล้วระดับหนึ่งนับตั้งแต่พบตัวผู้ประสบภัย ทำให้จำนวนข้อความในสื่อสังคมออนไลน์ลดลงไป

ขณะเดียวกัน ตัวเลขที่ลดลงระหว่างการนำผู้ประสบภัยออกมายังมีอีกปัจจัย คือ การพยายามจำกัดวงในการเสนอข่าวของสื่อมวลชนโดยฝ่ายเจ้าหน้าที่รัฐ ซึ่งมีผลให้จำนวนข่าวสารมีค่อนข้างน้อย ถ้าเทียบกับก่อนปฏิบัติการนำตัวออกจากถ้ำ

ตัวเลขที่ออกมาแสดงให้เห็นว่าพฤติกรรมการเสพสื่อของสังคมจะเน้นในเรื่องดราม่าหรือข้อเท็จจริงมากกว่ากัน? ผศ.พิจิตรา ตอบว่า คงตอบแบบฟันธงไปในทิศทางใดทิศทางหนึ่งได้ยาก เนื่องจากข่าวถ้ำหลวงมีลักษณะส่วนผสมระหว่างความดราม่าและข้อเท็จจริงอยู่ กล่าวคือ การนำเสนอข่าวของสื่อก็มีข้อเท็จจริงพอสมควรโดยเฉพาะในแง่ความเป็นมาของเหตุการณ์ แต่อีกด้านหนึ่งสื่อเองก็นำเสนอเรื่องดราม่าไปด้วย เช่น การพยายามพูดถึงความเป็นฮีโร่ เป็นต้น

---