เรื่อง : กลยุทธ์การเคลื่อนไหวให้เป็นข่าว ศึกษากรณี เครือข่ายรณรงค์ป้องกันภัยแอลกอฮอล์
ผู้ศึกษา : นายคำรณ ชูเดชา
กรรมการที่ปรึกษา : นายวันชัย ตันติวิทยาพิทักษ์
ปี : ๒๕๕๒
บทคัดย่อ
การบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในประเทศไทยในปัจจุบัน มีอัตราการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว จนติดอันดับโลก และได้สร้างผลกระทบที่สำคัญต่อสังคมไทย ทั้งด้านสุขภาพ วัฒนธรรม เศรษฐกิจและสังคม คือ เป็นสาเหตุในการเกิดโรคทางกาย กว่า ๖๐ โรค รวมถึงผลกระทบทางเศรษฐกิจในภาพร่วมที่ประชาชนในประเทศตายก่อนวัยอันควร ต้นทุนจากประสิทธิภาพในการทำงานลดลง ต้นทุนจากการรักษาพยาบาล ต้นทุนจากทรัพย์สินที่เสียหาย รวมมูลค่าแล้วไม่น้อยกว่า๑๕๐,๐๐๐ ล้านบาท ทั้งนี้รัฐเก็บภาษีสรรพสามิตเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้เพียงปีละ ๗๒,๐๐๐ ล้านบาท ส่วนกลุ่มธุรกิจสุรามียอดขายถึงปีละ ๒๐๐,๐๐๐ ล้านบาท
การเคลื่อนไหวผลักดันด้านนโยบายจึงเป็นกลยุทธ์ที่สำคัญ ในการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ไม่ให้สร้างผลกระทบต่อประชาชนและสังคม ซึ่งการกำหนดยุทธ์ศาสตร์ ยุทธวิธีในการเคลื่อนไหวและการจัดการองค์กรเครือข่ายในการทำงานจึงมีนัยยะสำคัญต่อความสำเร็จในการดำเนินงาน โดยเฉพาะการเคลื่อน ไหวที่ต้องได้รับความสนใจจากสื่อมวลชน เพื่อเป็นพลังที่จะช่วยในการสื่อสารประเด็นออกไปสู่การรับรู้ของสาธารณะ และสร้างพลังไปสู่กลไกภาครัฐและอำนาจการตัดสินใจทางการเมืองในการผลักดันมาตรการใหม่ๆ หรือบังคับใช้กำหมายให้มีประสิทธิภาพ การเคลื่อนไหวแล้วเป็นข่าวจึงเป็นเครื่องวัดศักยภาพในการสร้างการรับรู้และสร้างอารมณ์และความรู้สึกร่วมของประชาสังคม เพื่อกดดันให้เกิดการตัดสินใจของฝ่ายการเมือง ในการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
การศึกษาเรื่อง กลยุทธการเคลื่อนไหวให้เป็นข่าว กรณีศึกษา เครือข่ายรณรงค์ป้องกันภัยแอลกอฮอล์ (ครปอ.) ในการผลักดันและเฝ้าระวังการบังคับใช้ พรบ. ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จึงน่าจะเป็นตัวอย่าง กระบวนการทำงาน ทั้งแนวคิดและกลยุทธ์ ตลอดจนความสำเร็จหรือข้อเสนอแนะในกระบวนการทำงาน ภาคประชาชนในการขับเคลื่อน ประเด็นนโยบายสาธารณะสู่การแก้ไขและป้องกันปัญหา ในสังคม ให้ได้รับความสนใจและเผยแพร่ผ่านสื่อมวลชน ซึ่งเป็นตัวสร้างพลังทวีคูณให้เกิดการรับรู้และกระแสยอมรับตระหนักทางสังคม ซึ่งมีผลต่อความสำเร็จในการขับเคลื่อนประเด็นเชิงนโยบายการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ไปสู่การเปลี่ยนแปลงเชิงนโยบายหรือได้มาตรการใหม่ๆจากกลไกรัฐ และกลไกการเมือง
ผู้ศึกษาเห็นว่ากระบวนการผลักดันนโยบายของภาคประชาชน ความสนใจของสื่อมวลชนในการนำเสนอข่าวเป็นปัจจัยสำคัญ ต่อความสำเร็จในการผลักดันมาตรการด้านนโยบายต่อภาครัฐ โดยเฉพาะถ้าเป็นเรื่องการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งมีอิทธิพล และอำนาจในการเข้าถึงกลุ่มราชการและกลุ่มการเมือง การเปิดประเด็นออกสู่พื้นที่สาธารณะผ่านสื่อมวลชน จะช่วยให้เกิดการมีส่วนร่วมในการแสดงออกในการสนับสนุนประเด็นหรือนโยบายนั้นๆ ต่อกลไกรัฐมากขึ้น ทำให้การดำเนินงานด้านผลักดันด้านนโยบาย จำเป็นต้องประกอบด้วย การรวมคณะทำงานที่มีความชัดเจนเชิงยุทธศาสตร์และยุทธวิธี การประสานความร่วมมือที่หลายหลายและหลายระดับ การทำงานทั้งการเคลื่อนไหวด้านนโยบาย ต้องสัมพันธ์กับกลุ่มข้าราชการ กลุ่มการเมือง และกลุ่มสื่อมวลชนจะเป็นกลไกหนึ่งที่เป็นปัญจัยสำคัญ ในการสื่อสารและยกระดับประเด็น จะเป็นสู่การผลักดันนโยบายสาธารณะให้สำเร็จ
กลยุทธ์การเคลื่อนไหวให้เป็นข่าว ศึกษากรณี เครือข่ายรณรงค์ป้องกันภัยแอลกอฮอล์ – นายคำรณ ชูเดชา
